آیا نخست وزیر می تواند معجزه کند؟ - مجله تور مالزی

مهسا مژدهی: یک معترض هنگام فیلمبرداری از اعتراضات و توضیح شرایط تظاهرات در بغداد مورد هدف قرار گرفته و کشته میگردد. این تصویر دلخراشی است که در رسانه های اجتماعی مدام در حال دست به دست شدن است.

عراقی ها به خیابان ها برگشتند. یک شنبه و دوشنبه شب مردم بغداد با فراخوانی در میدان التحریر شهر جمع شدند تا علیه قطع شدن های پی در پی برق اعتراض نمایند. عراقی ها می گویند اعتراضات صلح آمیز بوده و آنها برای نیازهای اولیه انسانی، یعنی آب تمیز، برق و دولتی کارآمد به خیابان ها آمدند اما بعد باز هم کار به خشونت کشید. در شب اول اعتراضات، دو نفر کشته شدند و ویدئوهای زیادی منتشر شد که نشان می داد دو طرف رفتار نسبتا خشونت آمیزی نسبت به هم داشته اند. اما چرا عراق به ویژه در تابستان ها روزهای سختی را می گذراند و اعتراضات در این کشور تمام نشدنی هستند؟

معضلی به نام برق

بعد از سقوط صدام در عراق، شرایط برق رسانی به سراسر کشور با مسائل فراوانی رو به رو شد. زیرساخت های عراق که پیش از این هم در پی تحریم ها و حملات غربی ها آسیب دیده بودند، اینبار با حملات آمریکا تقریبا نابود شدند. در تابستان های گرم و آفتابی عراق، بی برقی تبدیل به یک بحران جدی شده است. دمای هوا در شهرها و روستاها بسیار بالاست و در عین حال شهروندان نمی توانند از وسایل خنک نماینده ای که با برق کار می نمایند استفاده نمایند، چرا که بیشتر ساعات گرم روز چنین چیزی غیر ممکن است.

عراق سال هاست که برق خود را از ایران می خرد و در عین حال با پرداخت پول آن مشکل دارد. هفته گذشته رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق رقم بدهی بغداد به تهران را دو تا سه میلیارد دلار گفت. مقامات این کشور می گویند خرید برق از ایران برای آنها ضروریست. در عین حال، حالا مسائلی از قبیل پرداخت پول به خاطر تحریم های آمریکا وجود دارد. به تازگی دو کشور با یکدیگر قراردادی دو ساله برای خرید برق امضا نموده اند اما هنوز معضل برای مردم ادامه دارد.

در این میان پای عربستان هم وسط است. این کشور مایل است تا با تامین برق به عنوان کالایی استراتژیک، نقش خود را در عراق بیشتر کند. بغداد و ریاض در دهه های گذشته هیچگاه به هم نزدیک نبوده اند. اما حالا سعودی ها ترجیح می دهند برای دور کردن تهران و بغداد از یک دیگر هم که شده، حضور خود را در عراق پر رنگ نمایند. در چنین شرایطی طبق معمول دوگانه ای بین حامیان ریاض و هواداران تهران در میان احزاب و سیاستمداران عراقی ایجاد شده است. اما با قراردادی که منعقد شد، به نظر می رسد که دولت بغداد کماکان به ادامه همکاری با ایران تمایل دارد.

با اینحال فارغ از استراتژیک بودن برق در عراق، مردم از شرایط موجود به شدت ناراضی هستند. دولت فعلا چاره چندانی برای حل و فصل این موضوع ندارد چرا که در بغداد شرایط برق رسانی غیرمعمول است و اغلب شهروندان برق خود را به رایگان و غیرقانونی تامین می نمایند و در عین حال زیرساخت ها برای تامین 24 ساعته برق اصلا آماده نیست.

آیا الکاظمی می تواند معجزه کند؟

بخشی از جامعه عراق معتقد است که فریب خورده چرا که الکاظمی با وعده های بسیاری بر سر کار آمده، اما در هنوز بر همان پاشنه سابق برای عراقی ها می چرخد. نخست وزیر عراق، دیشب انتظار حل همه معضلات از دولتی که تنها سه ماه از شروع به کارش می گذرد را بی انصافی خواند. حرف الکاظمی از نظر منطقی درست است اما در صحنه سیاسی عراق، بهبود اوضاع کار بسیار سختی به حساب می آید و عراقی ها می گویند حاضر نیستند برای داشتن آب و برق و شغل بیشتر از این صبر نمایند.

ناظران می گویند در عراق نمی گردد منتظر معجزه ماند. تعدد بازیگران در این کشور آنقدر زیاد است که هر سیاستمداری در مقام نخست وزیر، ناچار است تا تمام وقت خود را به جلوگیری از زد و خوردهای سیاسی بگذراند و در این میان منافع عمومی شهروندان فراموش می گردد. اما معمولا اعتراضات در عراق دو وجهه دارند. وقتی نارضایتی ها بالا می گیرد، احزاب سیاسی از شهروندان خشمگینی که در خیابان ها هستند به عنوان مهره هایی برای اهداف خود استفاده می نمایند. در ماه های گذشته به ویژه در نجف، شاهد چنین کوششی بوده ایم و حالا مجددا بیم آن می رود که چنین شرایطی دوباره در شهرهای مختلف تکرار گردد.

ناآرامی ها چند وجهی شده اند

روز یکشنبه سه انفجار نسبتا عظیم در جنوب بغداد، زنگ خطری برای عراقی ها بود. مدت هاست که در این کشور به دلیل حضور نیروهای نظامی آمریکایی و اعمال غیرقانونی آنها در خاک عراق، انفجار، حمله راکتی و حتی آزمایش سلاح های نظامی از سوی آمریکایی ها، رخ می دهد. این شرایط عراقی ها را نگران نموده تا مبادا چرخه خشونت ها دوباره بالا بگیرد. در عین حال تصاویر اعتراضات اخیر هم نشان می دهد که اعتراضات رویه ای مسالمت آمیز ندارند. در عراق تعداد کسانی که سلاح در دست دارند کم نیست و همین موضوع می تواند به ضرر همه طرف ها تمام گردد.

الکاظمی قول داده است تا ظرف سه روز کسانی را که موجب کشته شدن دو عراقی در تظاهرات یکشنبه شب شده اند را معرفی کند. او از معترضان خواسته تا به دولتش فرصت بیشتری بدهند تا بتوانند اصلاحات مورد نظر را در عراق به انجام برسانند. اما نسل جوان در بغداد، بابل، نجف و ... بیکار، فقیر و ناامید است و این مسائل می تواند برای الکاظمی گران تمام گردد.

محمد اخباری کارشناس مسائل عراق در خصوص وقایع دو شب گذشته به خبرنگاران گفت:

مردمی که برای اعتراض به خیابان ها آمده اند کوشش دارند تا الکاظمی را وادار نمایند که به تعهداتی که داده است، عمل کند. چون تا به امروز آنها تغییر خاصی از نظر بحث خدمات دهی و مبارزه با فساد و ... را حس ننموده اند. انها از تنها راهی که بلدند کوشش دارند تا خواسته هایشان به گوش دولت برسد.دولت الکاظمی در ماههای گذشته بیشتر تمرکز خود را بر روی سیاست خارجه گذاشته است. اما مردم عادی به سیاست خارجی کاری ندارند. آنها مسائل عدیده ای دارند که حل نشده باقی مانده است.

الکاظمی یک راه بیشتر ندارد و آن این است که همزمان سعی کند که هم مسائل خارجی و هم موضوع داخلی را حل و فصل کند تا شرایط در جهت بهبود شرایط عراقی ها پیش برود.

اخباری در خصوص مساله برق و اهمیت آن برای عراقی ها گفت:موضوع برق در این کشور استراتژیک است. مثلا ما شاهدیم که عربستان می گوید قادر به تامین برق این کشور است اما در حقیقت با توجه به اینکه در فصل گرما حج انجام می گیرد و میلیون ها مسلمان راهی عربستان می شوند، این کشور قادر نیست تامین نماینده برق عراقی ها هم باشد. برای همین است که دولت الکاظمی هم این مسائل مطرح شده از سوی ریاض را جدی نمی گیرد. مردم عراق از شرایط پشت صحنه تامین برق چندان آگاه نیستند. آنها می خواهند که در تابستان ها بتوانند از وسایل خنک نماینده و برق استفاده نمایند و این موضوع با قطع مدام برق ممکن نیست. اما در این کشور شرایط تامین برق کمی هم با دیگر کشورها متفاوت است. مردم اغلب از دکل های برق خیابان برق را تامین می نمایند و عملا پولی برای این انرژی نمی پردازند و بار اقتصادی آن تماما بر دوش دولت است. مجموع این مسائل باعث شده تا یکی از مطالبات مردم و درگیری های دولت مساله برق باشد.

در همین رابطه بیشتر بخوانید:

واکنش الکاظمی به جنجال دیروز در میدان التحریر

شب پرالتهاب بغداد با خونریزی خاتمه یافت

یک شنبه شب خونین عراق

23 / 312 310