آشنایی با تنگه کول فرح - مجله تور مالزی

تنگه کول فرح کجاست؟

در 7 کیلومتری ایذه در روستای کول فرح تنگه ای به این نام واقع شده است. کول به معنی دره و فرح به معنی شادمان است. با وجود اینکه دره های این منطقه عموماً تنگ و خفه هستند، اما این دره دلباز است.

قسمت های مختلف کول فرح

کول فرح از شش نقش برجسته تشکیل شده است. اطراف این تنگه گورها، کانال آب و نقاط مخصوص دیدبانی قابل مشاهده است. با توجه به آثار بجا مانده در این تنگه و کوه های اطراف آن، این منطقه محل پرستش یکی از خدایان عیلامی به نام نارسینا بوده است. عیلامیان سلسله ای قدرتمند پیش از هخامنشیان بوده اند که 5000 سال پیش در جنوب غربی ایران حکومت می نموده اند. روی دیواره شمالی این تنگه کتیبه ای به خط عیلامی وجود دارد که پیکره ای از فرمانروای کول فرح را به تصویر کشیده است. بعلاوه 6 نقش برجسته مهم در این تنگه وجود دارد که به معرفی آن ها می پردازیم. محوطه کول فرح در سال 1378 در لیست آثار ملی ایران ثبت شد.

نقش برجسته های کول فرح

نقش برجسته اول کول فرح

در این نقش برجسته در ارتفاع 6 کیلومتری دامنه کوه، مراسم قربانی کردن نمایش داده شده است. در واقع پادشاه هانی که از حاکمان مستقل آپاپیر همزمان با شوتروک نهونته بوده، مراسم را انجام می دهد. در این نقش برجسته نحوه قربانی کردن و افراد حاضر در مراسم به خوبی به تصویر کشیده شده است. دو نفر پادشاه راهمراهی می نمایند که یکی از آن دو وزیر شاه است. بعلاوه جلوی شاه 2 نوازنده چنگ و یک نوازنده دف در حال حرکت هستند. دیگر افراد حاضر در مراسم شکارچی و کاهنان هستند. زیر تصویر نوازندگان یک شکارچی با یک بز کوهی کشده شده است. زیر شکارچی هم تصویر سه کاهن که در حال راهنمایی دو گاو نر و یک بز کوهی هستند، حجاری شده است.

بعلاوه سه قوچ که قربانی شده و سر آنها از بدنشان جدا شده، قابل مشاهده اند. در این نقش برجسته، کتیبه ای به طول 24 خط آمده که نام افراد حاضر در مراسم قربانی را به خط عیلامی نوشته است.

نقش برجسته دوم کول فرح

بر بدنه سنگی تک افتاده در قسمت جنوبی و در کنار مسیل، نقش برجسته ای با موضوع قربانی کردن برای خدایان ایلامی حجاری شده است. در میان صحنه، شاه عیلامی بزرگ تر از دیگران حجاری شده و دستان خود را به حالت احترام و نیایش جلو صورت خود گرفته. جلوی او کاهنان در حال قربانی کردن چندین راس گاو کوهاندار هستند. پشت سر او تعدادی از صاحب منصبان ایلامی کوچک تر حجاری شده اند.

نقش برجسته سوم کول فرح

نزدیک نقش برجسته دوم، روی تخته سنگی بیضی شکل مانند دو نقش برجسته قبلی، صحنه قربانی کردن برای خدایان عیلامی حجاری شده است.

در این صحنه شخص بزرگ تر که احتمالا شاه عیلامی است، دست هایش را به حالت احترام بالای شکم قرار داده است. روبروی پادشاه او تعدادی از خادمان در حال حمل مجسمه خدای عیلامی هستند. این صحنه با نواختن چنگ و قربانی کردن گاوهای کوهاندار نشان داده شده است.

پشت سر شاه، تعداد زیادی صاحب منصبان عیلام که در این مراسم شرکت نموده اند، به تصویر کشیده شده است.

نقش برجسته چهارم کول فرح

در جنوب نقش برجسته سوم، نقش برجسته ای پرکار با موضوع اهدای هدایا به شاه یا خدای عیلامی واقع شده است. در مرکز این نقش برجسته شاه عیلامی بر تخت نشسته و میز هدایا روبروی او واقع شده است. پشت سر شاه نیز سه نفر ایستاده اند. در چهار ردیف افرادی دیده می شوند که برای اهدای دیه خود به خدمات شاه آنده اند. این افراد دست خود را به نشانه احترام به پادشاه عیلامی جلوی دهان خود گرفته اند.

این نقش برجسته به نقوش تخت جمشید شباهت بسیاری دارد. باتوجه به اینکه از نظر تاریخی قدیمی تر از نقش تخت جمشید هستند؛ احتمال می دهند که حجاران نقوش برجسته تخت جمشید از این نقش برجسته در کول فرح الهام گرفته اند.

نقش برجسته پنجم کول فرح

این نقش برجسته شباهت زیادی به نقش برجسته دوم دارد و موضوع آن قربانی کردن برای شاه عیلامی است. اینجا هم شاه عیلامی بزرگتر از بقیه اجزا حجاری شده و جلوی او یک آتشدان واقع شده است. بعلاوه حیواناتی که برای شاه قربانی شده اند به شکل وارونه، روبروی او قرار دارند.

نقش برجسته ششم کول فرح

این نقش برجسته بیرون از تنگه، روی تخته سنگی تک افتاده حجاری شده است. موضوع آن حمل مجسمه خدای ایلامی است. روی این تخته سنگ مانند سومین نقش برجسته، چهار نفر در حال بلند کردن مجسمه به تصویر کشیده شده اند.

تنگه اشکفت سلمان ایذه

یکی دیگر از آثار دیدنی شهر ایذه غار اشکفت سلمان است. این غار که در جنوب ایذه قرار گرفته، علاوه بر سنگ نگاره های باستانی، ساختمانی از دوران اتابکان و منابع آب معدنی را در خود جای داده است. به همین علت افزون بر دوستداران تاریخ و تمدن، محل خوبی برای علاقه مندان به طبیعت است. در واقع، اشکفت سلمان ایذه مهم ترین نیایشگاه در زمان هخامنشیان بوده؛ اما سنگ نگاره هایی با خط میخی از دوران عیلامی هم در آن یافت می گردد.

نقش برجسته های اشکفت سلمان ایذه

در این محوطه 4 نقش برجسته کشف شده که دوتای آن ها بیرون از غار و دوتای دیگر درون غار حجاری شده اند.

نقش برجسته اول اشکفت سلمان

این نقش برجسته درباره نیایش هانی پادشاه محلی آیاپیر به همراه وزیرش شورترورو و خانواده اوست. در این نقش برجسته پادشاه جلوتر از همه ایستاده، پشت سر او وزیر، پسر شاه و سپس همسرش ایستاده اند. جلوی شاه یک آتشدان واقع شده است. بعلاوه پسر پادشاه کوچک تر از بقیه حجاری شده است.

نقش برجسته دوم اشکفت سلمان

نقش برجسته دوم نشان دهنده پادشاه هانی، همسر و پسرش است. تصویر همسر هانی بسیار شبیه مجسمه همسر اونتاش گال در زمان عیلام میانه است. این تصاویر اهمیت نقش زن را در آن موقع بیان می نمایند.

نقش برجسته سوم اشکفت سلمان

این نقش برجسته درون غار واقع شده است و هانی را در حال ستایش خدایان نشان می دهد. در کنارش هم سنگ نگاره ای به خط عیلامی نوشته شده است.

نقش برجسته چهارم اشکفت سلمان

این نقش برجسته یکی از خدایان آن موقع بوده، که امروزه تصویر واضحی از آن باقی نمانده است.

گردآوری و تنظیم: تحریریه خبرنگاران

لطفا در نشر دانسته های خود کوشا باشید.

برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وب سایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.