آیا جهان در آستانه جنگ سرد جدیدی است؟ - مجله تور مالزی

به گزارش بی بی سی، اجرای سیاست خارجی اول آمریکا در دولت دونالد ترامپ به نادیده دریافت توافق های چندجانبه منجر شد، از توافق اقلیمی پاریس گرفته تا توافق هسته ای با ایران. از طرف دیگر، چین به وضوح دارد خود را به عنوان حامی جدید سازمان ملل جا می زند.

اما افزایش نفوذ چین تبعاتی نیز دارد و اگر پکن پول بیشتری به حساب نهاد های سازمان ملل مثل سازمان بهداشت دنیای واریز کند قطعا می خواهد صحبت هایش هم برش بیشتری داشته باشد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، می گوید که این سازمان با لحظه ای بنیادین روبه رو شده است به گفته او آن هایی که پایه گذار این سازمان بودند جنگ و همه گیری را تجربه نموده بودند و به همین خاطر ارزش اتحاد را می دانستند.

نگرانی بابت تبعات احتاقتصادی رقابت چین و آمریکا برای ثبات دنیای شدیدا بر گردهمایی مجازی اخیر رهبران دنیا سنگینی می کرد.

وقتی امانوئل مکرون در اظهارات ضبط شده خود گفت که دنیای امروز را نمی توان میان رقابت چین و آمریکا رها کرد، به هیچ عنوان نمی شد فوریت نهفته در لحنش را نادیده گرفت.

این رقابت که همه چیز را از تجارت تا فناوری شامل شده است دارد به مرور تندتر و داغتر می گردد؛ و دونالد ترامپ نیز از این تریبون دنیای استفاده کرد و با حمله به آنچه ویروس چینی می خواند بیش از پیش بر آتش این دعوای لفظی دمید.

تا انتخابات آمریکا کمتر از 20 روز مانده است، و حمله به چین در مرکز تبلیغات انتخاباتی ترامپ بوده است. به نظر می رسد که قرار است طی اقدامی فراگیر هر گونه انتقاد از برخورد رئیس جمهور با همه گیری ویروس کرونا را با حمله به چین به خاطر صدور این ویروس پاسخ دهند.

آیا رقابت میان چین و آمریکا در دنیای دوقطبی نهایتا به درگیری نظامی ختم خواهد شد؟ شکی نیست که دبیرکل سازمان ملل نگران اتفاقات بعدی است و نسبت به جنگ سرد دیگری هشدار می دهد.

گوترش می گوید ما داریم در جهت بسیار خطرناکی حرکت می کنیم. دنیا از عهده آینده ای که در آن دنیا توسط دو قدرت اقتصادی برتر به دو نیم تقسیم شده باشد - هر یک با قوانین تجاری و اقتصادی و اینترنت و توانایی های هوش مصنوعی خودش - بر نخواهد آمد. خطر جدایی بر محور اقتصاد و فناوری در این است که می تواند نهایتا به جدایی ژئواستراتژیک و نظامی تبدیل گردد. ما باید هر طور شده از این رخداد اجتناب کنیم.

گفت وگوی علنی درباره تبعات یک شکاف عظیم نشانه سرعت تغییرات در دنیا و کوشش دیپلمات ها برای عقب نیافتادن از سیر وقایع است.

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، در این گفت وگوی مجازی عملا گفت که چین هیچ قصدی برای درگیر شدن با هیچ کشوری در جنگی سرد یا گرم ندارد.

این حرف بسیار پرمعنی است. تنش با چین در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ چنان افزایش یافته است که برآورد درباره نتایج فرایند فعلی عادی و متداول است.

یکی از دیپلمات های باسابقه به من گفت که جلسه عمومی در سازمان ملل همواره نوعی آشفتگی خلاقانه بوده است.

گردهمایی رهبران و فشردن دست یکدیگر و جلسات خصوصی فرصتی بود برای دیپلماسی واقعی. اما این دیپلمات می گوید که حالا فقط آشفتگی باقی مانده است و معلوم نیست رئیس کیست و کدام رهبر فقط و فقط به منافع شخصی تنگ نظرانه خود فکر نمی کند.

دبیرکل سازمان ملل به مساله دیگری نیز اشاره نمود: همه گیری، بی عدالتی های دنیا را برجسته نموده است. او گفت که مردم دارند عذاب می کشند، زمین دارد می سوزد و از رهبران دنیا تمنا کرد که به کووید-19 به عنوان زنگ بیدارباش و تمرینی برای چالش های آینده نگاه نمایند.

اما ساعاتی بعد از این که آقای گوترش گفت منافع شخصی در همبستگی است، آقای ترامپ گفت که بقیه رهبران دنیا هم باید مانند او عمل نمایند و به فکر کشور خودشان باشند.

اگر او دوباره انتخاب گردد، سیاست یک جانبه گرایی او شدیدتر خواهد شد و سازمان ملل احتمالا توسط واشنگتن بیش از گذشته به حاشیه برده می گردد.

آیا تعهد ایالات متحده به ناتو نیز کاهش پیدا خواهد نمود؟ در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات، تنش میان واشنگتن و پکن شاید کمتر گردد، اما رقابت اساسی میان چین و آمریکا ادامه پیدا خواهد نمود.

دسته بندی ها دارد در دنیا عوض می گردد، و حالا پرسش اصلی این است که نظم چندجانبه قدیمی چطور خود را وفق خواهد داد و چه کسی آن را رهبری خواهد نمود.