برندسازی، از ابزارهای اصلی بازاریابی کتاب است - مجله تور مالزی

هرمز مهرانی، با اشاره به اینکه زیربنای هر تجارتی بازاریابی است، گفت: اولین گام در بازاریابی کتاب، تحقیق و پژوهش بازار است. کتاب، یک فعالیت مالی است و مولفان و ناشران باید از این فعالیت مالی کسب درآمد نمایند. دنیای نشر و محیط کتاب با توجه به تحولات تکنولوژی و دنیای دیجیتال، تغییر نموده و به تبع آن، سلیقه مشتری نیز متحول شده است.

وی اضافه کرد: گام بعد، بازار هدف یا مخاطب کتاب است. محصولات در حوزه کتاب، باید با توجه به احتیاج و سلیقه هر مخاطب فراوری گردد و هر کتابی باید بازار هدف معین خود را داشته باشد. سلیقه جوانان امروز تغییر پیدا نموده و احتیاج جوانان هر نسل متفاوت از نسل دیگر است. متاسفانه احتیاجسنجی مخاطب در بازاریابی کتاب، مورد توجه قرار نگرفته است. گام دیگر، تقسیم بندی بازار هدف در حوزه کتاب است که باید براساس 4 متغیر اصلی جمعیت شناختی، موقعیت جغرافیایی، روان شناختی و متغیر رفتارشناسایی گردد.

مهرانی در ادامه درباره برندسازی در حوزه کتاب به عنوان یکی از ابزارهای اصلی بازاریابی، شرح داد: به طور مثال، برند آمازون، انقلابی در فروش کتاب در دنیا ایجاد کرد. برندسازی در شرایط پاندمی کرونا، می تواند یکی از ابزارهای بازاریابی کتاب باشد. مشتری محوری زیربنای برندسازی و بازاریابی است و ناشران در دنیای نشر باید به بحث برندسازی، روش ها و مدل های این مفهوم اشراف داشته باشند.

کتاب همچون دیگر کالاها باید تابع اصول بازار باشد

مرتضایی، عضو انجمن علمی بازاریابی ایران با اشاره به تعریفی از بازاریابی، گفت: بازاریابی شامل فعالیت های فردی و سازمانی برای تشخیص احتیاجهای مشتری و رسیدن به آن ها با تاکید بر رضایت مشتری است.

وی اعلام کرد: در نگاه اول، به دلیل تفاوت ماهوی که کتاب با دیگر کالاها دارد، بعضی معتقدند، کتاب احتیاج به بازاریابی ندارد؛ اما کتاب نیز همچون دیگر کالاها، باید تابع اصول بازار باشد. یکی از ساده ترین بازاریابی ها، برگزاری نمایشگاه های کتاب به صورت محلی، ملی و بین المللی در سراسر دنیاست. اولین نمایشگاه کتاب، در آلمان به صورت بازارچه کتاب برگزار گردید و حالا نیز بزرگترین نمایشگاه کتاب در فرانکفورت آلمان برگزار می گردد.

مرتضایی با اشاره به شکل گیری مفهوم بازاریابی کتاب در قرن 18 و تاثیر نمایشگاه های کتاب بر توسعه این مفهوم به مسائل زیر ساختی نمایشگاه های کتاب در ایران، مطرح کرد: مفهوم نمایشگاه های کتاب در ایران، به معنای واقعی و همچنین بازار یابی در این رویداد ها نادیده گرفته گرفته شده است.

به گفته عضو انجمن علمی بازاریابی ایران، مورد بعدی، کتابفروشی ها هستند که نسبت به گذشته از لحاظ ظاهری تغییرات چشم گیری از جمله، ارائه محصولات فرهنگی در کنار کتاب داشته است که جذابیت هایی را برای مخاطب ایجاد می نماید. یکی دیگر از تغییرات، فروش اینترنتی است که نمونه معین و شاخص آن برند آمازون است و کتاب با سرعت بالایی در این سایت فروخته می گردد. یکی دیگر از مرسومات در بازاریابی کتاب، این است که ناشران هر 6 ماه و یا یکسال لیستی از کتاب های انتشاراتی خود را در اختیار مخاطبان برای معرفی قرار می دهند که راه خوبی برای ارتباط با مخاطب خاص کتاب برای بازاریابی در این حوزه است.

وی در ادامه با اشاره به دیگر موارد بازاریابی در ایران و دنیا، گفت: یکی دیگر از موارد مهم در بحث بازاریابی کتاب، توجه شکل ظاهری کتاب است؛ در گذشته توجه چندانی به این مولفه نمی شد، اما امروزه شکل ظاهری و ابعاد وجودی کتاب در نظر مخاطب بسیار جذاب است و موجب فروش آسان و سریع کتاب می گردد. معرفی و نقد و آنالیز کتاب، وبلاگ ها، مراکز فرهنگی و کتابخانه های عمومی، هدایای تبلیغاتی انتشارات، جشن رونمایی از کتاب ها، تبلیغ کتاب در سایت ناشران، اقتباس های ادبی و اهدای جوایز به کتاب ها از دیگر روش های بازاریابی در دنیا و ایران است که باید در تحقیقات بازاریابی کتاب به آن توجه گردد.

مرتضایی اعلام کرد: در حال حاضر، مفهوم ارزش ویژه برند در عرضه محصولات وجود دارد که باید در حوزه نشر مورد توجه قرار بگیرد. مولفه هایی چون آگاهی از برند، وفاداری به برند و داده های مشترک برند، کلیتی به نام ارزش ویژه برند را تشکیل می دهند که باید در بحث برندسازی حوزه کتاب مورد توجه قرار بگیرد و اگر چنین بستری فراهم گردد، در حوزه بازاریابی کتاب بسیار موثر خواهد بود.