سفید کردن دندان ها؛ از روش های درمانی تا راهکار های خانگی - مجله تور مالزی

چرا دندان ها تغییر رنگ می دهند؟

به گزارش خبرنگاران، دندان ها به دلیل لکه هایی که روی سطح دندان (مینا) و بعلاوه در بخش پایین تر ساختمان دندان ایجاد شده است و توسعه پیدا می نمایند، زرد یا حتی قهوه ای رنگ می شوند. رویه سفید یا همان مینای دندان سفت و سخت است. زیر مینای دندان ماده ای به رنگ قهوه ای کم رنگ وجود دارد که به آن عاج می گویند. اگر مینای دندان نازک گردد، عاج دندان نمایان می گردد که در میان بزرگ سالان شایع است. خرابی دندان از تباهی مزمن بافت سخت دندان ناشی می گردد که به دلیل اسید یا chelation بدون دخالت باکتریایی از سطح دندان زدوده شده است.

دلیل نازک شدن مینای دندان چیست؟ عواملی چون افزایش سن، ژنتیک و مصرف غذا هایی که باعث پوسیدگی یا لک شدن دندان می شوند، از دلایل نازک شدن مینای دندان است. بسیاری از عادات ناسالم می توانند ریسک بیماری های لثه را نیز افزایش بدهند.

هرچند منطقی نیست که انتظار داشته باشیم دندان های مان با بالا رفتن سن همچنان سفید و درخشان باقی بمانند، می توانیم از عواملی که تغییر رنگ دندان ها را تسریع می نمایند، اجتناب کنیم. برخی از دلایل زرد یا تیره شدن دندان ها عبارت اند از:

نوشیدن چای یا قهوه

سیگار کشیدن

نازک شدن مینای دندان به دلیل بالا رفتن سن

تغذیه نادرست که شامل مصرف بیش از حد غذا های فرآوری شده با محتوای اسیدی بالا مانند برخی از انواع نوشیدنی ها، شکلات یا گاه برخی میوه هاست. حتی برخی از مکمل ها نیز به دلیل داشتن اسید نازک شدن مینای دندان را تشدید می نمایند.

خشکی دهان (کم بودن بزاق دهان یعنی محافظت ضعیف از مینای دندان)

با دهان نفس کشیدن و بسته بودن راه های هوایی بینی که باعث کاهش بزاق می گردد و اجازه نمی دهند دهان و دندان ها مرطوب بمانند.

مصرف آنتی بیوتیک

مصرف بیش از حد فلوراید مخصوصا اگر این عادت از کودکی آغاز شده باشد

عوامل ژنتیکی

سفید کردن دندان ها به چه معناست؟

در ابتدا باید اشاره نمود که موضوع سفید کردن دندان ها معمولاً به جرم گیری و بلیچینگ اشاره دارد، هرچند که این دو را نمی توان یکی دانست. با توجه به FDA استفاده از اصطلاح بلیچینگ تنها زمانی مجاز است که دندان ها بتوانند فراتر از رنگ طبیعی خود سفید شوند. این اصطلاح صرفاً برای محصولاتی که حاوی ژل سفیدنماینده هستند (معمولاً پراکسید هیدروژن یا کاربامید پراکساید) اِعمال می گردد؛ بنابراین دندان ها در فرآیند بلیچینگ بیش از حد طبیعی خود سفید خواهند شد.

اصطلاح سفید کردن دندان ها به بازگرداندن رنگ طبیعی سطح دندان همراه با از بین بردن جرم و بقایای موجود در دندان ها اشاره دارد؛ بنابراین هر محصولی که تمیز نماینده باشد (مانند خمیر دندان) از لحاظ فنی یک محصول سفید نماینده قلمداد می گردد. البته واژه سفید کردن بهتر از بلیچینگ دندان تلفظ می گردد، از این رو بیش تر استفاده می گردد؛ حتی هنگامی که برای توصیف محصولات حاوی مواد بلیچینگ به کار می رود.

سفیدکردن دندان فرایندی ساده است. محصولات سفید نماینده حاوی یکی از دو سفید نمایندۀ دندان (پراکسید هیدروژن یا پراکسیدکربامید) است. این سفید نماینده ها لکه ها را از بین می برند یا به قطعات کوچک تر تبدیل می نمایند که باعث می گردد رنگ کم تر متمرکز گردد و دندان های شما روشن تر گردد. در واقع ماده اصلی سفید نماینده دندان ها پر اکسید هیدروژن است که باعث اکسید شدن رنگ دانه های رسوب نموده بین هرم های مینایی می گردد و آن ها را از بین می برد. به مرور زمان این ماده به قسمت های زیرین مینا در عاج نفوذ می نماید، رنگ آن را روشن تر می نماید و باعث سفید شدن دندان می گردد.

انواع روش های سفید کردن دندان

1. سفید کردن دندان در مطب

از مزایای عمده روش سفید کردن دندان در مطب این است که دندان ها در مدت زمان کوتاهی تغییر رنگ قابل توجهی می یابند. این فرآیند شامل محافظت از لثه با یک محافظ لاستیکی شفاف و سپس استفاده کنترل شده از ژل پراکسید با غلظت نسبتاً بالاست که دندان پزشک و یا تکنسین آموزش دیده آن را انجام می دهد. به طور کلی پراکسید باید برای فواصل 15 تا 20 دقیقه روی دندان ها باقی بماند که این زمان ممکن است تا یک ساعت (حداکثر) افزایش یابد. به افرادی که دارای لکه های مقاوم دندان هستند، ممکن است توصیه گردد که برای یک یا چند جلسه بلیچینگ دوباره مراجعه نمایند و یا ممکن است از آن ها خواسته گردد درمان خود را با روش سفید کردن خانگی ادامه بدهند.

2. استفاده از کیت های مخصوص سفید کردن دندان

بسیاری از دندان پزشکان بر این عقیده اند که کیت های مخصوص خانگی برای سفید کردن دندان ها می تواند برترین نتایج را در دراز مدت ارائه بدهد. استفاده از این کیت های حاوی ترکیب ژل پراکسید با غلظت پایین بسیار راحت است و باید به مدت یک ساعت یا بیش تر (گاهی اوقات در طول شب) روی دندان ها باقی بماند. هرچه درصد پراکسید کم تر باشد، باقی ماندن آن روی دندان ها ایمن تر است. این ژل با استفاده از سینی های بلیچینگ سفارشی که شبیه محافظ دهان هستند، استفاده می گردد.

3. محصولات بدون نسخه برای سفید کردن دندان

با وجود محصولات بسیاری که در داروخانه ها برای سفید کردن دندان موجود هستند، روش های دندانپزشکی سفید کردن و بلیچینگ دندان بسیار موثرتر و با دوام بیش تری برای رفع زردی و لکه های قهوه ای دندان هاست. متخصصین ما روش های خانگی سفید کردن دندان را به دلیل احتمال بروز مسائلی در سلامت دهان و دندان که ممکن است براثر استفاده نادرست از این محصولات به وجود آید، به شما توصیه نمی نمایند. کم هزینه ترین و راحت ترین گزینه های بلیچینگ و سفید کردن دندان ها سفیدنماینده های بدون نسخه موجود در بازار است، مانند کیت هایی که حاوی ژل سفیدنماینده هستند و غلظت آن ها از کیت های بلیچینگ حرفه ای خانگی پایین تر است.

این ژل ها به وسیله سینی های فری سایز، نوار های سفید نماینده یا اپیلیکاتور های مخصوص روی دندان ها اِعمال می گردد. در بسیاری از موارد این ابزار ها ممکن است تنها تعداد کمی از دندان های جلو را سفید نمایند؛ اما سینی های سفارشی می توانند کل دندان ها را سفید و لکه های آن ها را رفع نمایند.

آیا سفید کردن دندان ها عوراض دارد؟

اگر سفید کردن دندان ها طبق اصول و با رعایت دستورالعمل دقیق انجام گردد، روشی ایمن خواهد بود. با این حال عوارض خاصی در ارتباط با بلیچینگ وجود دارد که شما باید از آن مطلع باشید:

1. حساسیت: بلیچینگ می تواند موجب افزایش موقتی حساسیت به دما، فشار و لمس گردد. احتمال این حساسیت طی روش سفید کردن دندان در مطب که از سفید نماینده با غلظت بالاتری استفاده می گردد، بیش تر است. برخی از افراد تیر کشیدن خود به خودی را در انتهای دندان های جلویی میانی احساس می نمایند. حساسیت ناشی از سفید کردن دندان بیش از یک یا دو روز طول نمی کشد؛ اما در برخی موارد ممکن است تا یک ماه باقی بماند. برخی از دندان پزشکان استفاده از خمیر دندان حاوی نیترات پتاسیم را برای دندان های حساس توصیه می نمایند.

2. سوزش لثه: بیش از نیمی از کسانی که بلیچینگ با پراکسید را انجام می دهند، درجاتی از التهاب لثه ناشی از غلظت ماده سفید نماینده و یا تماس با سینی های سفید نماینده را تجربه می نمایند. چنین التهابی معمولاً تا چند روز باقی می ماند؛ اما پس از توقف سفید کردن دندان و یا کاهش غلظت پراکسید فروکش خواهد نمود.

3. دندان های رنگارنگ: روش های ترمیم دندان مانند اتصالات ارتودنسی، روکش های دندان یا ونیر های پرسلان تحت تاثیر مواد سفید نماینده قرار نمی گیرند و بنابراین رنگ اصلی خود را در حین سفید شدن دندان حفظ می نمایند.

روش های خانگی سفید کردن دندان

1. جوش شیرین

دانشمندان معتقدند جوش شیرین و پراکسید هیدروژن (یا همان آب اکسیژنه) از قدیمی ترین سفیدنماینده های دندان است که در هر خانه ای یافت می گردد. در سال های بسیار دور انسان متوجه شد که شستن دندان ها با پراکسید هیدروژن رقیق شده (البته برای چند ثانیه) در سفید شدن دندان ها بسیار تاثیرگذار است. به گفته محققان می توانیم با ترکیب کردن جوش شیرین و آب اکسیژنه خمیری درست کنیم که می تواند دندان های ما را سفیدتر از قبل کند. این روشی است که قدیمی ها برای تمیز کردن دندان های شان استفاده می کردند. تنها کافی است چند قطره آب اکسیژنه سه درصد را درون اندازهی جوش شیرین بریزید و آنقدر هم بزنید تا مثل خمیر گردد؛ سپس مانند یک خمیردندان معمولی از آن بهره ببرید.

2. روغن نارگیل

شما می توانید همچون زمانی که از دهان شویه استفاده می کنید، اندازهی روغن نارگیل را برای چند دقیقه در دهان خود بچرخانید. روغن نارگیل یک سفید نماینده دندان طبیعی شناخته می گردد و مطالعات تازه به فواید آن برای سلامت دهان و دندان اشاره داشته است. چرخاندن روغن نارگیل در دهان به کاهش تشکیل پلاک روی دندان ها و بعلاوه خطر بیماری لثه یاری می نماید.

3. آبلیمو

روش دیگر استفاده از محافظ دهانی است که می توانید آن را از داروخانه تهیه کنید. بوکسور ها برای محافظت از دندان های شان هنگام مسابقه از این وسیله استفاده می نمایند. کافی است کمی جوش شیرین و آبلیمو را مخلوط کنید (اگر مخلوط خیلی دوام داشت، اندازه کمی آب اضافه کنید)؛ سپس ترکیب به دست آمده را درون محافظ دهان بریزید و برای 10 تا 15 دقیقه در دهان خود قرار بدهید. پس از شستشوی دهان متوجه تاثیر این ترکیب خواهید شد. به جای استفاده از محافظ می توانید محلول را داخل دهانتان برای چند دقیقه نگه دارید تا به نتیجه دلخواه برسید.

4. سرکه سیب

یک روش سنتی و طبیعی دیگر برای سفیدی دندان ها سرکه سیب رقیق شده است که می تواند به یاری خمیر دندان بیاید. بهترن روش برای رقیق کردن آن نیز ترکیب سه به یک آب و سرکه سیب؛ سپس مخلوط کردن آن با خمیر دندان و مسواک زدن به صورت عادی است. این ترکیب ضرر خاصی ندارد و شما به صورت طبیعی به سفید کردن دندان های تان یاری می کنید.

5. پوست موز

می توانید از قسمت داخلی پوست موز بهره ببرید؛ زیرا این قسمت سرشار از پتاسیم، منیزیم، منگنز و دیگر مواد معدنی است و تمام این مواد باعث سفید شدن دندان می شوند. مواد معدنی غنی موجود در موز جذب مینای دندان می گردد و تاثیر شگرفی در سفید شدن دندان دارد. پس از مسواک زدن عادی می توانید تکه ای از پوست موز را دو دقیقه روی دندان های خود بکشید؛ سپس دهان خود را آب کشی کنید و پیش از خوابیدن یک بار دیگر این کار را تکرار کنید.

6. توت فرنگی

مسواک زدن دندان ها با پوره توت فرنگی شاید عجیب به نظر برسد؛ اما یک گزینه طبیعی خوب برای سفید کردن دندان ها در خانه است. محتوای اسیدی این میوه مانند یک عامل سفید نماینده ملایم عمل می نماید. یک یا دو عدد توت فرنگی را له کنید؛ سپس مسواک خود را داخل آن فرو کنید و دندان ها را به طور عادی مسواک بزنید. پس از انتها کار اندکی بی کربنات سودا در دهان خود غرغره کنید تا اسیدیته دهان کاهش یابد و به محافظت از دندان ها در برابر هر آسیبی یاری کند.

7. ذغال چوب فعال

اگر در پی یک سفیدنماینده دندان طبیعی هستید که کار خود را سریع انجام بدهد، ذغال چوب فعال یک گزینه کارآمد است. ذغال چوب فعال از پردازش دغال چوب با اکسیژن و کلرید کلسیم تهیه می گردد و به واسطه ویژگی های جاذب خود به صورت یک عامل موثر سفیدنماینده دندان شناخته می گردد. ذغال چوب فعال در برابر جذب تانن ها یعنی ترکیباتی که در نوشیدنی هایی مانند قهوه و چای یافت می شوند و دندان ها را لکه دار می نمایند، موثر عمل می نماید.

8. زردچوبه

زردچوبه به صورت یک سفیدنماینده دندان طبیعی استفاده می گردد؛ زیرا دارای خواص ضد میکروب، ضد التهاب و حاوی آنتی اکسیدان هاست که آن را به گزینه ای کارآمد برای درمان مسائل دهان و دندان مانند بیماری لثه تبدیل می نماید. زردچوبه به صورت پودر مانند یک ساینده ملایم عمل می نماید و به از بین بردن لکه های روی دندان و سفید کردن دندان ها یاری می نماید.

9. پوست پرتقال

مالش دادن بخش داخلی پوست پرتقال به دندان ها روشی امن و طبیعی برای سفید کردن دندان ها در خانه است. بخش سفید پوست پرتقال حاوی لیمونن است، ماده ای که دارای پاک نماینده های حلال طبیعی است و در بسیاری از محصولات سفیدنماینده دندان تجاری نیز استفاده می گردد. پوست پرتقال خلاف میوه آن اسیدی نیست و بدون نگرانی از خطر اسیدیته میوه که ممکن است به مینای دندان آسیب وارد کند، می توان از آن استفاده کرد.

10. برگ ریحان و روغن خردل

اندازهی برگ ریحان خشک شده را بکوبید تا به شکل پودر درآید و آن را با روغن خردل ترکیب کنید تا یک محصول طبیعی و موثر برای سفید کردن دندان ها در خانه شکل بگیرد. بعلاوه شما می توانید برگ های تازه ریحان را به شکل یک خمیر درآورید و دندان های خود را با آن مسواک بزنید. ریحان به محافظت از لثه ها یاری می نماید و روغن خردل دارای ویژگی های ضد باکتری، ضد قارچ، و ضد التهاب است که به بهبود سلامت دهان و دندان یاری می نماید.

آیا سفید نماینده های طبیعی دندان هم عوارض دارند؟

برخی سفید نماینده های طبیعی نیز می توانند مینای دندان را از بین ببرند و به همین خاطر مصرف بیش از حد آن ها توصیه نمی گردد. برای مثال لیموترش یک راه کار خوب و سالم برای سفید کردن دندان هاست؛ اما آب لیموترش اسید بسیار قوی دارد. اسید موجود در آب لیموترش برای سفید کردن پارچه و لباس، درخشان کردن مو ها و رفع کردن لکه ها مبل و پرده بسیار عالی است؛ اما نباید از آن برای سفید کردن دندان ها و تمیز کردن لثه ها بهره ببرید.

بعلاوه اسید می تواند در دندان های تان حفره های ریزی ایجاد کند و بنابراین هر نوع خوراکی که مستعد لکه دار کردن است، وارد این حفره ها می گردد و در آنجا باقی می ماند. اسید لیموترش آن قدر قوی است که درنهایت می تواند دندان را خالی و نابود کند!