طنین سمفونی سرکوب انگیزه در بورس تهران

به گزارش مجله تور مالزی، تصمیم گیری ها در بازار سرمایه همچنان ادامه دارد، بدون آنکه توجهی به اثرات بعدی تصمیمات خلق الساعه این مدیران شده باشد. در طول هفته های اخیر تصمیمات متعددی نظیر دامنه نوسان نامتقارن، افزایش نصاب صندوق های با درآمد ثابت برای سرمایه گذاری در سهام و جدیدتر هم طرح حمایت از سرمایه گذاران خرد بازار اتخاذ شد. شواهد حاکی است که تمام این اقدامات سبب شده تا انگیزه سرمایه گذاران تا حد زیادی کاهش یابد؛ گواه این مدعا ثبت هر روزه خالص خرید حقوقی مثبت است.

طنین سمفونی سرکوب انگیزه در بورس تهران

جهانی اقتصاد در ادامه نوشت: بازار سرمایه روز گذشته با افت 69/ 0 درصدی شاخص کل بورس همراه شد تا افت میانگین وزنی ارزش معاملات راه آن را برای افت بیشتر در کانال یک میلیون و 100 هزار واحدی هموارتر کند. بر این اساس شاخص کل در حالی طی معاملات نخستین روز هفته به یک میلیون و 169 هزار واحد رسید که ارزش معاملات خرد این بازار 2 هزار و 65 میلیارد تومان بود و به طور خالص 559 میلیارد تومان دیگر از سهام حقیقی ها به حقوقی ها انتقال پیدا کرد.

مقایسه ارزش 142 میلیارد تومانی ارزش صف های خرید در مقایسه با بهای 3025 میلیارد تومانی سهامی که طی این روز در صف های فروش قفل شده بود حکایت از آن دارد که انگیزه خریداران برای ماندگاری در این بازار طی روز های گذشته کاهش چشمگیری یافته است، این در حالی است که در ابتدای همین سال سیل نقدینگی وارد شده به سمت بازار سهام جریانی متضاد با فرایند فعلی را به نمایش می گذاشت.

گمشده ای آشنا

بازار سرمایه در ماه های اخیر تحت تاثیر تصمیمات بسیاری نهاده شده که هرکدام از آن ها به نوعی بر رکود جاری معاملات در این بازار اثر گذاشته و سبب شده از انگیزه سرمایه گذاران برای تداوم حضور در این بازار کاسته گردد. این در حالی است که اعتماد جلب شده به بازار سرمایه به عنوان یکی از مهم ترین عوامل پیش روی این انگیزه ها نیز در ماه های اخیر به شدت صدمه دیده و بازگشت آن به روز های خوب بازار در امسال تا همین جا هم نیازمند به کارگیری درایت و توجه فراوان مسوولان است.

انگیزه سنگ بنای تمامی مبادلات و معاملات در اقتصاد است. هرگاه بشر کاری می نماید انگیزه ای از خود به نمایش می گذارد که آن انگیزه خود دلیلی است برای انجام کار های بعدی و مبادلات بیشتر. اگر بخواهیم تصویری دقیق از تاثیر انگیزه در کلماتی محدود ارائه دهیم باید بگوییم هر آنچه امروزه انسان از آن استفاده می نماید مرهون انگیزه میلیارد ها انسانی است که از گذشته دور تا به امروز با ماهیت مالی یا حتی غیر مالی دست به کنشگری زده اند.

به عبارتی بهتر قضیه آنقدر بدیهی و پیش پا افتاده است که اصلا دیده نمی گردد، اما هر کدام از ما نیز در هر نقش اجتماعی که باشیم خود به سهمی کامل نماینده بخشی از این راستا عظیم هستیم؛ راستای که راه را برای زیستن آیندگان هموار یا حتی ناهموار می نماید.

شواهد جاری حکایت از آن دارد که اقتصاد ایران این روز ها در مواجهه با بار سنگین تحریم ها و نحسی محدودیت های کرونا یکی از سخت ترین ادوار زندگی خود در طول تاریخ را سپری می نماید، تاریخی که اگرچه کم فراز و نشیب نداشته، اما در مواجهه با مفهوم مدرن حکمرانی مالی و گسترش اختیارات نهاد دولت رنگ و بویی تازه به خود گرفته است. موضوع این گزارش کوتاه آنالیز سایه همه این عوامل پر رنگ بر موضوعی نامرئی تحت عنوان انگیزه است که به شدت بر شرایط کنونی بورس سایه انداخته و می تواند تا سال های طولانی قاعده بازی در بازار سهام را به نفع معاملات سفته بازانه و قاعدتا کوتاه مدت تغییر دهد.

همچنان نامتقارن

نخستین ضربه به انگیزه سرمایه گذاران در ماه های اخیر را شاید بتوان دامنه نوسان نامتقارن در خرید و فروش سهام دانست که در نخستین روز های ریاست محمد علی دهقان دهنوی بر سازمان بورس به بازار سهام تحمیل شد.

این قانون ابتکاری که نمونه آن در هیچ جای جهان غیر از ایران یافت نمی گردد اگرچه در روز اول عده ای را به خرید سهام تشویق کرد، اما پس از آن به طور کلی طومار تقاضا در بازار سرمایه را در هم پیچید تا یکه تازی عرضه نمایندگان سهام در صف های فروش هر روز عده بیشتری را به فکر خروج از بازار سرمایه بیندازد. خروجی این امر هم چیزی نبود جز تصمیم های بعدی که همه آن ها از روی خیرخواهی (یا حداقل به این بهانه) پیش روی بازار سهام نهاده شد؛ تصمیم هایی که به نظر می آید در بلند مدت و کوتاه مدت بیش از آنکه حال بازار را خوب نمایند خود به مانعی برای عادی شدن شرایط و بهره بردن سرمایه گذاران از وضع موجود بازار های جهانی تبدیل خواهند شد.

دست صندوق زیر تیغ ریسک

در هفته گذشته مسوولان بازار سرمایه از افزایش کف نصاب سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت در بازار خبر دادند. آنطور که کارشناسان می گویند این تغییر و اجبار در نهایت چیزی در حدود 10 هزار میلیارد تومان از منابع صندوق ها را به نفع حمایت از بازار سهام آزاد می نماید که اگر آن را با ارزش معاملات در روز های سبز بازار در همین یک ماه اخیر مقایسه کنیم، این مبلغ نهایتا ظرف یک یا دو روز جذب خواهد شد.

با این حال گفته می گردد که این پول ناچیز نیز به تدریج (هر فصل 3 درصد از کل منابع) وارد بازار خواهد شد و از این بابت چندان محتمل نیست که شاهد تغییری چشمگیر در جریان معاملات یا بازگشت رونقی پایدار به بازار سرمایه باشیم. البته باید توجه داشت که ابلاغیه روز گذشته سازمان بورس مبنی بر لزوم خرید سهام صندوق ها در غالب معاملات خرد، گامی مثبت در این زمینه است که می تواند اثر مفیدتری از تقاضای سهام در معاملات بلوکی داشته باشد.

در نگاه اول، چون رقم یاد شده در مقایسه با پول در گردش در معاملات سهام مبلغ عظیمی نیست بنابراین خطری هم برای بازار تصور نمی گردد. اما مشکل از جایی آغاز خواهد شد که با نگاهی دقیق تر به جای اعداد و ارقام به نفس عمل بپردازیم. آنالیز تحولات اخیر بازار سرمایه که همگی یا از سوی سیاست گذار به بازار تحمیل شده یا بازتابی بوده از عملکرد خود آنها، نشان می دهد که در ماه های گذشته انگیزه سرمایه گذاران برای ورود به این بازار حتی با وجود بهبود شرایط بنیادی و افت قابل توجه بهای سهام کمتر و کمتر شده است. با این حال تصمیم اخیر در جهت افزایش نصاب سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری را می توان تصمیمی غیرکارشناسانه در این دور باطل دانست.

دلیل این ادعا ماهیت این صندوق ها است که به واسطه احتمال اندک زیان آنها، عموما ریسک گریزترین افراد را جذب خود می نمایند و برای فعالان حرفه ای خرد و نهادی بازار نیز راهکاری است برای کنترل ریسک کل پرتفوی که امکان ریسک پذیری را برای آن ها فراهم می نماید. در حال حاضر این بیم وجود دارد که دست اندازی سیاست گذاران بر تمامی ابزار ها راه را برای افزایش عدم اطمینان در بازار بیش از پیش فراهم کند و تغییرات متعدد در عمل سرمایه گذاران ریسک گریز را از بازار فراری دهد.

بورس بدون ریسک

اما از تبعات دامنه نوسان نامتقارن و صندوق هایی که باید حتی المقدور بدون ریسک باشند، اگر بگذریم، از سخنان دهقان دهنوی که در روز های آخر هفته گذشته مطرح شدند نمی توان گذشت. در این روز سکان دار سازمان بورس و اوراق بهادار گفت که سازمان متبوعش در نظر دارد از سرمایه گذاران خرد حمایت کند. کلیات خبر بد به نظر نمی آید البته اگر به یاد نداشته باشیم که آنچه تا به امروز به اسم حمایت مسوولان تقدیم بازار سرمایه شده در عمل خود باعث تبعات دیگری شده که برطرف و رجوع آن هم با نام حمایت اجرا شده است. لازم به گفتن نیست که حال و روز امروز بورس و فرابورس تا حد بسیار زیادی معلول همین حمایت ها است.

بر اساس تصمیمات اخیر شورای عالی بورس که در دویست و ششمین جلسه این شورا گرفته شده است، مقرر شده در تاریخ 12 اسفندماه تمامی اشخاصی که ارزش پرتفوی آن ها 10 میلیون تومان یا کمتر است به شرط آنکه در سال 99 وارد این بازار شده باشند، برای سرمایه گذاری خود نوعی ضمانت بازدهی از صندوق توسعه دریافت نمایند. اینطور که دهقان دهنوی گفته است: پورتفوی مورد محاسبه برای این افراد مشتمل بر سهام، واحد های صندوق های با درآمد ثابت و صندوق های سهامی و به طور کلی اوضاع اوراق بهادار بازار سرمایه خواهد بود که اگر ارزش آن 10 میلیون تومان یا کمتر باشد، صندوق توسعه بازار، این حمایت را در قالب یک اختیار فروش برای این دسته از سهامداران بر روی کل پورتفوی شان و برای تاریخ انتهای اردیبهشت 1401 قائل می گردد. بر این اساس میزان تضمین یادشده بازدهی 25 درصدی خواهد بود.

مطابق آنچه که مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس به مطبوعات گفت: از بین افرادی که از ابتدای سال 99 اولین معامله خود را انجام دادند و تعداد آن ها به 6 میلیون و 100 هزار نفر می رسد، حدود 4 میلیون و 500 هزار نفر دارای پرتفوی کمتر از 10 میلیون تومان هستند که در راستای برطرف نگرانی ها و انتفاع این افراد از سود بازار سرمایه، مقرر شد یک اختیار فروش در سررسید اردیبهشت 1401 برای این افراد منتشر گردد. این در حالی است که بازار سهام اساسا بازاری پر ریسک است که حمایت از آن در تمامی کشور های جهان به وسیله افزایش شفافیت و تسهیل کارایی بازار انجام می گردد، نه ارائه تضمین سود در آن.

قضیه زمانی از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد که دریابیم هزینه این تضامین از جیب صندوق توسعه بازاری داده خواهد شد که به اجبار 30 درصد از درآمد کارگزاری ها را در طول 6 ماه گذشته به خود اختصاص داده و خرید های آن تا همین جا هم هزینه های گزافی را به این بخش از بازار سرمایه تحمیل نموده است.

اینطور که معین است باز هم مسوولان سازمان بورس هزینه سیاست های پوپولیستی خود برای راضی کردن بخشی از فعالان بازار را از جیب فعالانی می دهند که تا همین جای کار نیز هزینه های گزاف و بدون بازدهی به آن ها تحمیل شده و تداوم هزینه تراشی برای آن ها می تواند تا حد قابل توجهی از انگیزه آن ها برای بهبود سطح فعالیت خود کم کند.

منبع: فرارو
انتشار: 6 فروردین 1400 بروزرسانی: 6 فروردین 1400 گردآورنده: malaysiatoursnet.ir شناسه مطلب: 1469

به "طنین سمفونی سرکوب انگیزه در بورس تهران" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "طنین سمفونی سرکوب انگیزه در بورس تهران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید